"Een beeld vertelt het verhaal van meer dan 1000 woorden | Dutch Creator Fotografie"

Leer meer over het diafragma

Leer meer over het diafragma

In dit artikel zal ik je leren omgaan met diafragma. Om een prachtig beeld op camera vast te leggen heb je een bepaalde hoeveelheid licht nodig om je foto te kunnen registreren. Niet te veel, niet te weinig; precies genoeg voor datgene wat jij qua resultaat voor ogen hebt. De belichting van jouw beeld regel je onder andere met het diafragma oftewel f-getal. Hoe werkt dit op je camera, hoe ga je er mee om en wat kun je er mee?

Hoe stel je de lens open voor licht?

Op een camera kun je een f-getal / diafragma waarde instellen. Simpel gezegd staat diafragma voor de lensopening van je camera, het doel is de juiste hoeveelheid licht door te laten voor een goed belichte foto. Door de opening te variëren in grootte kun je heel precies de hoeveelheid licht regelen die door de lens naar binnenstroomt en op de beeldsensor van je camera terechtkomt. Dit bepaald mede of je foto goed belicht wordt, niet overbelicht (te licht) en niet onderbelicht (te donker) raakt.

Diafragma instellingen

Diafragma klinkt ingewikkelder dan het is

Een diafragma bestaat uit een aantal lamellen, dat zijn kleine plaatjes die over elkaar heen schuiven, samen vormen ze altijd een ronde opening die het middelpunt van de lensopening creëren. Een kleinere of grotere opening zorgt voor de diversiteit in diafragma f-getallen. Sluiten de lamellen zich tot het uiterste, dan dringt er door de kleinere opening nog maar heel weinig licht wat op je beeldsensor terechtkomt. Heb je een grotere opening dan zal er relatief meer licht op je beeldsensor terechtkomen.

Om het begrijpelijker te maken en de variatie in openingsgrootte aan te kunnen geven is er een standaard afgesproken; het f-getal oftewel de diafragma waarde. Dit kan variëren van f/1 t/m f/45. Belangrijk om te onthouden; des te lager de diafragma waarde, des te groter de lensopening zal zijn, waardoor er meer licht doorgelaten wordt op de beeldsensor van je camera. Eigenlijk had je het omgekeerde verwacht, hé? Je had verwacht des te groter de lensopening, des te hoger het f-getal zal zijn, maar dat is niet zo. Hoe hoger het f-getal, des te kleiner de lensopening.

Schema

Diafragma waardes kunnen variëren van f/1 tot aan wel f/45

Hierboven heb je een tabel met de meeste voorkomende diafragma waarde. Als je goed naar de reeks kijkt zie je dat de waarden zich om en om verdubbelen. Elke stap in de tabel (bijvoorbeeld van f/2.8 naar F/4) staat gelijk aan een halvering van de doorgelaten hoeveelheid licht op je camerasensor. Elke stap wordt een “stop” genoemd. Bij veel objectieven (lenzen) is het mogelijk ook de tussenliggende waarde in te stellen, vaak in halve of derde van een stop. Je krijgt op die manier veel meer mogelijkheden om het juiste diafragma getal voor jouw foto te kiezen.

Oké dat is wel duidelijk hé, diafragma regelt dus de hoeveelheid licht die door de lensopening op je beeldsensor van je camera terechtkomt. Als je dacht dat we er al waren dan zou ik nog even blijven hangen. Want met het diafragma kun je nog veel meer leuke dingen, je kunt er namelijk grip mee krijgen op het eindresultaat van je foto. Veel mensen zijn bijvoorbeeld gek op een wazige achtergrond, terwijl het onderwerp op de voorgrond juist scherp is. Het diafragma regelt naast de hoeveelheid licht ook de scherptediepte van je foto.

Je kunt mooi de scherptediepte van een foto bepalen. Zo zorg je dat je meer naar het onderwerp getrokken wordt.

Hoe wazig is jou achtergrond op de foto?

Des te hoger het f-getal (dus kleinere lensopening), des te scherper de foto van voor tot achter zal zijn. Dus heb je bijvoorbeeld een compositie van een persoon op de voorgrond en op de achtergrond een bos, als je je camera instelt op een diafragma waarde van f/32, zal over het algemeen de voorgrond en de achtergrond scherp zijn. Maar nu komt het trucje waar we allemaal zo gek op zijn, gebruik je in dezelfde situatie een laag f-getal, bijvoorbeeld f/2.8 (dus grotere lensopening), dan zal je voorgrond scherp zijn en de achtergrond als één grote waas (onscherpte) verschijnen op beeld. Fotografisch gezien zorgt dit er voor dat je als kijker van het beeld minder afgeleid bent door de achtergrond en meer naar het onderwerp toegetrokken wordt.

Nu is er bij de bepaling van de scherptediepte nog wel iets waar je rekening mee moet houden en dat is dat niet alleen de diafragma waarde bepaald hoe scherp of onscherp je foto uiteindelijk zal zijn. De afstand van je camera tot het onderwerp is namelijk ook cruciaal. Wanneer je dichter op een onderwerp staat, heb je een kleinere scherptediepte dan wanneer je verder van een onderwerp vandaan staat. Bij macrofotografie is dit vaak heel duidelijk waarneembaar omdat je vaak met een paar millimeter verschil al een behoorlijke wijziging in scherptediepte hebt.

Brandpuntafstand

Om het nog even allemaal wat complexer te maken hebben we ook nog het brandpuntafstand van je cameralens, deze is namelijk ook medebepalend voor de scherptediepte. Je zult dus bij het resultaat van jouw uiteindelijke foto heel veel overwegingen moeten maken en moeten scrollen met getallen in je camera. Ik zal je nog even uitleggen hoe het met je brandpuntafstand zit, dat is als volgt; wanneer je een langer objectief (telelens bijv. 300 mm) gebruikt heb je een aanzienlijk mindere scherptediepte dan wanneer je gebruik maakt van een groothoeklens (wide-angle lens bijv. 10 mm).

Wil je de achtergrond op de foto zo onscherp mogelijk hebben, ga dan zo dicht als je kunt op je onderwerp staan en zorg dat de achtergrond zover mogelijk weg is. Want is de afstand groter van je onderwerp naar de achtergrond, dan zal je foto op de achtergrond veel meer onscherpte bevatten en dat geeft natuurlijk een fantastisch effect.

Het leren van de diafragma en zijn waardes is één onderdeel uit je camera instellingen die je goed onder de knie moet krijgen. Daarnaast zul je uit de instellingen driehoek nog te maken gaan krijgen met sluitertijden en ISO waardes. Wil je hierover meer weten? Bekijk dan eens mijn blogs; “Leer meer over sluitertijden” en “Leer meer over de ISO gevoeligheid“.

Matt Granger legt hier Diafragma haarfijn uit

Wil je meer weten zien over diafragma, kan je even kijken op Youtube.

Vind je dit artikel leuk? Laat dit dan even weten in de opmerkingen onder deze blog.

Heb je vragen voor mij of heb je misschien nog leuke suggesties voor mijn volgende artikelen, neem dan gerust contact met mij op.

Bekijk hier ook mijn andere fotografie tips.

Nieuwste artikelen

20 creatieve foto-opdrachten om je fotografische blik te verbreden

Nachtfotografie: Het magische licht van de duisternis

Reisfotografie tips en trucs, top 7

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Populaire artikelen

Nachtfotografie: Het magische licht van de duisternis

De belichtingsdriehoek is niet compleet zonder ISO waarde

Verbeter de resolutie van je smartphone: stappen en tips

Instagram heeft je actie geblokkeerd, wat nu?

Schrijf je in voor onze nieuwsbrief

Ontvang maandelijks fotografie tips